1- ترویج خانواده های بی سامان و لجام گسیخته در مقابل ساختار سنتی خانواده
2- ترویج و عادی جلوه دادن خیانت زن به همسرو البته شوهر به زن
3- بی اهمیت جلوه دادن احترام به والدین
4- عادی جلوه دادن رابطه جنسی دختر و پسر قبل از ازدواج تا حد باردار شدن دختر خانواده
5- هویت زدایی از مفهوم خانواده به عنوان کوچکترین واحد اجتماعی مستقل و مؤثر
6- عادی جلوه دادن سقط جنین برای دختران قبل ازازدواج به عنوان راه حلی طبیعی برای رفع دلهره های احتمالی درروابط جنسی دختر و پسر
7- تعصب زدایی ازکانون خانواده و ترویج بی تفاوتی نسبت به حریم خانواده
8- ترویج مفهوم زندگی با دیگران به جای ازدواج ( جالب است بدانیم این مفهوم سالهاست در برخی تولیدات روتین تلویزیونی خودمان هم تبلیغ می شود).
9- ترویج فمینیسم وکم رنگ کردن نقش مرددرجامعه درحد کسی که تنهاجهت رفع نیازهای جنسی زن خلق شده است!
10- مخدوش نمودن رابطه فرزندان پسر و دختر در خانواده
11- افزایش تأثیر پذیری جنسی و خشونت در جوانان و نوجوانان بخصوص از طریق پخش موزیک ویدئوهای خاص
12- پی ریزی وایجادآمادگی ذهنی تفکرشیطان پرستی درنوجوانان و جوانان
13-تخریب غیرت ومردانگی
14-ایجاد فساددرعقایددینی
15-ریختن قبح گناه در هر دین ومذهبی
برخى از مهمترین عواملى که در محیط خانواده آرامش را بر هم مىزنند، اضطراب و دلهره و نگرانى مىآفرینند، دل شوهر و فرزندان را مىلرزانند و بهار خرّم زندگى زناشویى را خزان مىکنند، عبارتند از:
1- سختیهاى زندگى
فشارهاى ناشى از مشکلات زندگى، دشوارى کار و مسئولیت، فقر و ندارى و مانند آن که مرد با آنها دست و پنجه نرم مىکند همواره فکر و ذهن او را مشغول و در او ایجاد نگرانى مىکند. او در این فکر است که چگونه از این گردونه نجات یابد و کشتى خانواده را به سلامت به مقصد برساند.
2- احساس ناخشنودى
از عوامل نگرانى و اضطراب مردان به ویژه در آغاز زندگى مشترک این است که احساس مىکنند به آرمان خود دست نیافتهاند و زن او آن کسى نیست که بتواند او را خوشبخت کند.
به ویژه اگر در تعامل با همسر خویش شواهدى در این جهت پیدا کند، نگرانىاش افزون مىشود.
3- احساس تنهایى
ممکن است مرد در زندگى از دوست و آشنا و دیگر افراد خیانتها و بىوفاییهایى دیده باشد و از این جهت خود را تنها و بىیار و یاور احساس کند و نگران باشد و احساس کند همسر او نیز یکى از آنهاست و نمىتواند او را از این تنهایى درآورد.
4- بدبینى آزاردهنده
عامل دیگرى که ممکن است آرامش مرد را در خانواده بر هم زند این است که ببیند همسرش به او اعتماد ندارد و به جهت بدبینى دائم او را مىپاید و به او ایراد مىگیرد.
5- جدال بیهوده
گاه بگومگوهاى بیهوده همسرش روزگار او را سیاه مىکند. او مىبیند جوّ حاکم بر زندگى خانوادگى آرام نیست. بر سر کوچکترین مسئله با او جدال مىشود، او را مىآزارند، تحقیر و یا توهین مىکنند.
6- شرارتهاى برخى فرزندان
عامل دیگرى که خانواده را دچار اضطراب مىکند نا آرامى و شرارت برخى فرزندان است.
حرف مرد به عنوان پدر در خانه و نزد فرزند خریدار ندارد. جایگاه او در خانواده متزلزل شده است. خانه، که باید محیط امنیت و آسایش او باشد، به جهنّمى سوزان و تحملناپذیر تبدیل شده است. حال درصدد این نیستیم که بگوییم مقصّر کیست.
7- کاهش روابط صمیمانه خویشاوندى
گاهى مرد یا زن مىبیند پس از ازدواج، روابط صمیمى او با بستگانش تیره شده است. سردى روابط بر اثر انحطاط اخلاقى، تنشها، خصومتهاى بىمورد، حسادتها، نمّامیها و مانند آن، انسان را آزرده خاطر مىکند.
کتاب مدیریت در خانه و خانواده، ص: 47
عوامل نفوذ بر دیگران
اصول دوستیابى و نفوذ بر دیگران و رهبرى مؤثر به قرار زیر است:
1. صادق باشید.
2. در دیگران انگیزه ایجاد کنید.
3. به دیگران احترام گذاشته و به آنان علاقهمند باشید.
4. همیشه حتى در هنگام مشکلات و سختىها خنده رو باشید.
5. به یاد داشته باشید که نام هر فردى، زیباترین و مهمترین کلمه است.
6. شنونده خوبى باشید. دیگران را تشویق کنید در مورد خود صحبت کنند.
7. طورى رفتار کنید که دیگران احساس کنند مهم هستند و هر کارى که از دستتان بر مىآید صادقانه برایشان انجام دهید.
8. به «نظر» دیگران احترام بگذارید.
9. اگر اشتباه کردید، سریع و صادقانه آن را بپذیرید.
10. دوستانه صحبت کنید.
11. اجازه دهید طرف مقابل بیشتر صحبت کند.
12. با عقاید و آرزوهاى مثبت و سازنده دیگران همراه شوید.
13. با افراد مثبت و انگیزه دهنده دوست باشید.
14. عقایدتان را به دیگران تحمیل نکنید.
15. صادقانه از کارهاى خوب دیگران تعریف کنید.
16. اشتباهات دیگران را غیر مستقیم تذکر دهید.
17. قبل از انتقاد از دیگران در مورد اشتباهات خودتان صحبت کنید.
18. به جاى دستور صریح، سؤال کنید.
19. در دیگران احساس امنیت ایجاد کنید.
20. هر پیشرفت جزئى و هر نکته مثبتى را تحسین کنید.
21. مشوق باشید و بکوشید اشتباه دیگران را آسان و قابل اصلاح نشان دهید.
22. بگذارید افراد از انجام پیشنهادات شما خوشحال شوند.
23. اگر براى کسى کارى انجام مىدهید، انتظار جبران نداشته باشید.
هزار و یک نکته، ص: 248
مناجات و احساس خوشبختی
به ساعت نگاه کردم. از نیمه شب گذشته بود. از رختخواب بلند شدم. لباسهایم را پوشیدم و از خانه بیرون زدم. نمیدانم چند دقیقه یا چند ساعت طول کشید ؛ ولی بیهدف، توی کوچه پس کوچهها پرسه میزدم.
یک لحظه صدای دلنشینی به گوشم رسید و مرا به خود آورد. چقدر زیبا زمزمه میکرد: مَولایَ یا مَولای! أنتَ المَولی و أنَا الْعَبْد، و هَلْ یَرْحَمُ العَبْدَ إلاّ الْمَوْلی؟(1)
این صدا آنقدر مرا منقلب کرد و در آن تاریکی شب، روی من اثر گذاشت که بیاختیار، بغضم ترکید و اشکهایم جاری شد. سرم را به دیوار کوچه تکیه دادم و...
چند دقیقهای بر همین منوال گذشت و دانههای اشک بر گونههایم جاری میشد. احساس کردم کُلّی سبک شدهام. سرم را که بالا گرفتم، نگاهم به گنبد طلاییِ غرق در نورِ علی بن موسی الرضا(ع) افتاد. با خود گفتم: من کجا و اینجا کجا؟!
اصلاً نمیدانم از کوچه پس کوچهها چطور گذشته بودم که از مقابل حرم امام رضا(ع) سر درآورده بودم.
آن مناجات زیبا، آن قدر دلنشین بود که مرا از خود، بیخود کرده بود و تمامی غم و غصهها را از دلم برداشته بود. دیگر غم و غصهای نداشتم و تمام ناراحتیهایم را فراموش کرده بودم. در عالم دیگری سیر میکردم. دیگر آن محمدشکست خورده و مأیوسِ چند ساعت قبل نبودم. در دلم روزنهای به امید، باز شده بود که این مشکلات، با توکّل و استمداد از خدا قابل حل است و من بیخودی این همه خود را عذاب و رنج داده بودم.
به راستی، این احساس پر از اطمینان و این آرامش از کجا در من ایجاد شده بود؟».
سرشت مشترک
انسان، موجودی است که همیشه به دنبال خوشبختی است و دوست دارد در هر زمان و مکانی، بانشاط و شاد باشد. هیچگاه از اضطراب و نگرانیِ خاطر، خوشش نمیآید و زمانی احساس سعادتمندی میکند که آرامش خاطر و اطمینان قلب داشته باشد.
امّا چه کند که روح آدمی چنین نیست ؛ گاه با نشاط میشود و گاه رنجور، گاه در سلامتی به سر میبرد و گاه در بیماری، گاه صعود میکند و گاه افول . او در این زمینهها همانند جسم است و نیاز به پیشگیری قبل از ابتلا دارد. برای اینکه آرامش خاطر داشته باشد و رنجور و بیمار نگردد، باید تکیهگاهی داشته باشد. البته نه هر تکیهگاهی ؛ تکیهگاهی مورد اطمینان و از هر جهت نیز کامل.
عدهای «دوست» را به عنوان تکیهگاه، انتخاب میکنند و در این گماناند که برقرار کردن یک ارتباط صمیمانه با دوست، به آنها آرامش میدهد. بعضی با داشتن یک «همسرِ» با محبت میپندارند که به تکیهگاه خوبی تکیه کردهاند. عدهای دیگر هم تمام تکیه خود را بر جیبی پر از «پول»، ماشینی با مدلِ بالا و... قرار میدهند و گمان میکنند جمع کردن مال و منال دنیا و در خانهای زیبا و بزرگْ زندگی کردن و... به آنها آرامش میدهد. بعضی دیگر به «علم» خود میبالند و فکر میکنند که علم به تنهایی میتواند آنها را هدایت کرده، به مقصود برساند. بعضی هم به «هوش» و «ذکاوت» و «اراده قویِ» خود تکیه میکنند، با این گمان که با داشتن این خصوصیات، همه چیز دارند.
البته ناگفته نماند که دوست خوب داشتن و ارتباط صمیمانه با آنها برقرار کردن، بسیار خوب است و در بسیاری از مشکلات، یار و یاور انسان است. همچنین داشتن همسری با محبت، بسیاری از غم و غصهها را از دوش انسان برمیدارد. دارایی نیز در موارد بسیاری به کمک انسان میآید. همچنین علم در هدایت و راهنمایی انسان در جهت انتخاب راه صحیح در دوراهیهای زندگی بسیار مفید است. هوش و ذکاوت و اراده قوی در تحمّل کردن و حل کردن بسیاری از سختیهای زندگی نقش مهثری دارند ؛ اما هیچ یک از این موارد یاد شده و امثال آنها نمیتوانند تکیهگاهی از هر جهت، کامل و بدون عیب و نقص و مورد اطمینان باشند.
در بعضی مواقعِ بحرانی نه دوست میتواند به انسان آرامش دهد، نه همسر، نه مادیات، نه علم، و نه... . در این چنین مواقع بحرانی است که انسان به تکیهگاه کاملی نیاز پیدا میکند تا به او آرامش دهد و جز خداوند مهربان، کسی دیگر نمیتواند در این جایگاه قرار گیرد ؛ همو که در تمامی مراحل و مشکلاتی که برای انسان به وجود میآید، آرامش خاطر میبخشد و وی را از سرگردانی و پریشانی نجات میدهد.
خداوندی که در هر کجا و در هر حالی میتوان با او صحبت کرد، خداوندی که رازدارترین رازداران است و عیب هیچ کس را بر دیگری ظاهر نمیکند، بلکه عیوب انسان را از دیگران میپوشاند. خداوندی که حتی یاد او داروی درد تمام دردمندان است. با یاد اوست که تمامی دلهای ناآرام و پریشان، آرام میگیرند و با یاد اوست که انسان، اطمینان قلب پیدا میکند. حضرت علی(ع) میفرماید:
«هرگاه او را بخوانی ندایت را میشنود، و چون با او راز دل گویی راز تو را میداند. پس حاجت خود را با او بگوی، و آنچه در دل داری نزد او بازگوی ؛ غم و اندوه خود را در پیشگاه او مطرح کن، تا غمهای تو را برطرف کند و در مشکلات، تو را یاری رساند».(2)
راههای اُنس با خدا
برای رسیدن به خدا و کسب احساس آرامش، راههای بسیاری وجود دارند که فقط به چند مورد از آنها اشاره میشود:
1 . عبادتهای رسمی (نماز، روزه، حج، و...): یکی از ثمرات اصلی عبادات، اُنس با خداست. البته باید به یک شرط اصلی توجه داشت که آن هم توجه قلبی و احساس حضور و دوستی متقابل است. به عنوان نمونه، نمازی انسان را به خدا میرساند و به او آرامش میدهد که با حضور قلب و باتوجه باشد ؛ یعنی اینکه بداند در هنگام نماز میخواهد با چه کسی صحبت کند و در برابر چه کسی ایستاده و به رکوع میرود یا سر به سجده میگذارد. این چنین نمازی است که انسان را سبک میکند و از گناه و پلیدی دور میسازد (خود خداوند میفرماید: نماز، حقیقتا انسان را از زشتی و پلیدی دور نگه میدارد»)(3) و بعد به خدا نزدیک میشود تا جایی که خداوند به او آرامش میدهد و غباری را که بر قلب او نِشسته و مانع از احساس آرامش است، میشوید:
پیامبر اکرم(ص) در حدیثی به اصحاب خویش چنین میفرماید: «اگر بر در خانه شما نهری جاری باشد و هر روز، پنجبار خودتان را در آن بشویید، آیا در جسم شما چرکی خواهد ماند؟ اصحاب جواب دادند: خیر! بعد، پیامبر فرمود: به درستی که نماز، مانند نهر جاری بر در منازل شماست که هر کس نماز بخواند گناهانی که مابین نمازها انجام داده، پوشیده میشود».(4)
2 . مناجات: از دیگر راههای نزدیک شدن و رسیدن به خدا، مناجات (نیایش) و به عبارتی دیگر، دعا کردن و گفتگو با اوست. دعا، کلید عطا و وسیله قُرب به خدا و اصل عبادت و مایه حیات روح و در واقع، روح زندگی است. دعا، یاد دوست در دلْراندن و نام او به زبان آوردن و در خلوت با او جشن گرفتن و در سکوت با او نجوا گفتن و شیرینزبانی کردن است. دلِ بیدعا بها ندارد و دل بیبها را پرتوی نیست. خداوند، خود میفرماید: «بگو اگر دعای شما نباشد، پروردگار من شما را چه وزن نهد و به شمار آورد؟!».(5)
امام صادق(ع) فرمود: «به دعا تمسّک جویید که با هیچ چیز همانند دعا به خداوند نزدیک نمیشوید».(6)
دعا و مناجات میتواند در هر جا و هر زمان و به هر زبانی باشد. حتما نباید انسان با خداوند به زبان عربی صحبت کند؛ به هر زبانی که با خداوند به مناجات بپردازیم خداوند، گوش میدهد. البته ادعیه و مناجاتهایی که از معصومان(ع) به ما رسیده، به زبان عربی است، مانند: دعای کمیل، دعای توسل و... و مناسب است ما هم به همان زبان، آنها را بخوانیم ؛ اما اگر خواستیم با خدایمان خودمانی صحبت کنیم و به زبان عربی هم نتوانستیم حرفهای دلمان را با خدا بگوییم، با همان زبان مادریای که داریم (فارسی باشد یا ترکی یا...) میتوانیم با خداوند صحبت کنیم.
دعا را هم میتوان به صورت گروهی خواند مانند مراسم دعای کمیل، دعای ندبه و... و هم به صورت فردی، که در گوشهای خلوت بنشینیم و با خدا به راز و نیاز بپردازیم.
شواهد پزشکی هم بر این مطلب دلالت دارند که مناجات و نیایش با خداوند، در رفع افسردگی مهثر است، به تحکیم روابط خانوادگی میانجامد، از جرایم و اشتباهات زیادی پیشگیری میکند و... و حتّی وقتی برای بیماران قلبی بعد از اینکه عمل جراحی روی آنها انجام شده، نوار قرآن گذاشتهاند، شنیدن صوت قرآن در روند بهبود آنها تأثیر بسزایی داشته است. همچنین بررسی شده که افراد دیندار از جهت بهداشت روانی نسبت به افراد بیدین از سلامت بهتری برخوردارند.(7)
همه اینها حاکی از این است که یاد خدا انسان را دگرگون میکند و آتش عشق الهی را در دل انسان با ایمان، شعلهور میسازد و در برابر حق، تسلیم میگرداند و خضوع کامل و اطاعتِ محض از خداوند در تمامی اعضای بدن او متبلور میگردد.
چنین فردی که رضایتش در گرو رضایت خداوند است، هیچگاه در برابر مشکلات و گرفتاریها ناامید نمیشود و خود را پریشان نمیکند. لذا همیشه آرامش خاطر دارد و در نتیجه، احساس خوشبختی میکند.
1 . سرور من! تو مولایی و من بنده، و آیا بنده را جز آنکه مولایش او را ببخشد، راهی هست؟! (مفاتیح الجنان، مناجات امیرالمهمنین).
2 . نهجالبلاغه، نامه 31 .
3 . سوره عنکبوت، آیه 45 .
4 . وسائل الشیعة، ج 4، ص 12 ؛ التهذیب، ج 2، ص 237 .
5 . برداشتی از: رساله نورٌ علی نور، [آیةاللّه] حسن حسنزاده آملی، ص 10 .
6 . عدة الداعی، ص 123 .
7 . برای اطلاع بیشتر از جزئیات هر یک از پژوهشها، به تحقیقات میدانی منتشر شده در کتاب اولین همایش بینالمللی نقش دین در بهداشت روان (چکیده مقالات) و نیز مقاله «حدیث و پژوهشهای روانشناختی» (فصلنامه علوم حدیث، ش 24، ص 223 ـ 240) مراجعه شود. (حدیث زندگی)
با سلام به همه دوستان طلبه و هیئتی های عزیز وهمه دوستانی که این صفحه را باز و مطالعه میفرمایند
اینجانب با توجه به دیدن مشکلات عدیده نسل جوان و مشکلات زیادی که خانواده ها باآن درگیر و سر وکله میزنند تصمیم گرفتم هر انچه در حل مسائل ومشکلات روزمره از دست من برآیدانجام دهم فلذا مجمهعه مطالب این وبلاگ را موضوعاتی چون منبر اقایان اساتید محترم مداحی نرم افزار قرآن تفسیر سایت مراجع و هر چه از دستم برآید در خدمت خواهم بود دعا بفرمائید
التماس دعا